بروملیا

بروملیا که در زبان فارسی با نام گیاه آناناسی شناخته می شود، یکی از زیباترین و شناخته شده ترین گیاهان آپارتمانیست که با وجود گونه هایی رنگارنگ و متنوع در انواع طرح ها و اندازه های متفاوت محبوبیت زیادی در میان گیاه دوستان یافته و انتخابی جذاب برای تزیین و دکوراسیون منازل و ادارات می باشد. زیستگاه اصلی بروملیا کشور برزیل و جنگل های آمازون بوده اما امروزه به دلیل سهولت نگه داری و سازگاری مناسب، بروملیا را می توان در تمام نقاط جهان مشاهده کرد. این گیاه جذاب که در طول عمر کوتاهش تنها یک بار گل می دهد، دارای برگ های چرمی و تسمه مانند بوده که نحوه قرار گیری آن ها در کنار یکدیگر به شکلی است که ظرف فنجان مانندی را در مرکز ایجاد کرده اند و گیاه را قادر ساخته اند در خود آب ذخیره کند. بروملیا نقش قابل توجهی در اکوسیستم دارد به طوری که با جذب حشراتی مانند زنبورعسل توسط گل های رنگارنگ و درخشانش به گرده افشانی بهتر آن ها کمک می کند.

مطالعات اخیر نشان داده وجود این گیاه به تصویه هوای محیط کمک می کند و موجب سم زدایی و کاهش آلاینده ها می شود. گیاه بروملیا در درمان بیماری های روحی و روانی نظیر افسردگی و اضطراب موثر بوده و موجب بهبود خلق و خو می شود. همچنین برخی گونه های آن نیز به دلیل خواص ضد باکتریایی و ضد التهابی به طور سنتی توسط جوامع بومی برای اهداف دارویی مانند درمان بیماری های آلرژیک مورد استفاده قرار میگیرند. بروملیا به هیچ عنوان گیاهی سمی برای کودکان و یا حیوانات خانگی محسوب نمیشود و می توان با خیالی راحت از وجود این گیاه لذت برد.

 

تاریخچه بروملیا

نخستین بار در سال 1493 کریستوف کلمپ، کاشف و جهانگرد ایتالیایی در سفری که به جنگل های برزیل داشت با انواع مختلف گیاه بروملیا آشنایی پیدا کرد و معروف ترین میوه آن یعنی آناناس را به قاره اروپا آورد و موجب شناخت بیشتر بروملیا در سرتاسر دنیا شد.

انواع گونه بروملیا

حدود سه هزار و پانصد گونه از گیاه بروملیا در طبیعت وجود دارد که آگاهی از روش های نگهداری و نیازهای آن ها به رشد و ماندگاری این گونه های جذاب کمک می کند.

آکمیا (aechmea bromeliad)

آکمیا گونه ای جذاب و دوست داشتنی از گیاه بروملیاست که با برگ های سبز درخشانش جلوه ای زیبا به منازل می دهد. گلهای آکمیا تا شش ماه قابل دوام هستند و پس از آن برای همیشه محو میشوند. آکمیا نور روشن و غیر مستقیم خورشید را ترجیح میدهد و در محیطی با رطوبت نسبی به خوبی رشد می کند.

آلکانتارا (alcantarea bromeliad)

این گونه که به افتخار پدرو آلکانتارا، دومین پادشاه برزیل، آلکانترا نامیده شد، گونه ای جذاب و منحصر به فرد بوده که ارتفاعش در طبیعت ممکن است به بیش از دو متر برسد. آلکانترا در نور مستقیم خورشید دوام می آورد اما بهتر است در محیطی با نور غیر مستقیم قرار گیرد و در صورتی که خاکش نیمه خشک باشد اقدام به آبیاری کرد.

بیلبرگیا (Billbergia bromeliad)

بیلبرگیا یکی از زیباترین گونه های بروملیاست که چشم هر بیننده ای را به خود محصور میکند و جلوه ای زیبا به محیط خود می دهد. برگ های این گونه جذاب ترکیبی از رنگ های سبز، زرد، سفید و بنفش هستند که به صورت آبشاری رشد می کنند. بیلبرگیا در محیطی با نور غیر مستقیم و رطوبت نسبی به خوبی رشد خواهد کرد.

کاتوپسیس (catopsis bromeliad)

نام این گونه از بروملیا، از کلمه یونانی کاتوپسیس به معنی مشاهده کردن گرفته شده که دلیل این نام گذاری مشاهده آنها در ارتفاعات و بالای درختان در طبیعت است. کاتوپسیس دارای برگ های سبز رنگ و گل هایی به رنگ زرد است که در امتداد ساقه رشد می کنند. این گونه جذاب و منحصر بفرد از معدود گونه های گوشتخوار بروملیا محسوب می شود که حشرات ریز را توسط ریشه های خود به دام می اندازد و از آن ها استفاده میکند.

کریپتانتوس(Cryptanthus bromeliad)

کریپتانتوس یکی از جذاب ترین و منحصر به فرد ترین گونه های بروملیاست که داری برگ هایی پهن و نوک تیز بوده و رنگ آن بسته به موقعیت جغرافیایی و شرایط نگهداری از سبز تیره خال دار تا صورتی روشن متغیر است. کریپتانتوس گونه ای نور دوست محسوب می شود و در مکانی با نور غیر مستقیم خورشید به خوبی رشد می کند.

دیکیا (dyckia bromeliad)

دیکیا گونه ای سرسخت از گیاه بروملیاست که دارای برگ های ضخیم، گوشتی و خاردار به رنگ سبز می باشد و تا حدودی به دیگر گونه های بروملیا شباهت ندارد. دیکیا قادر است ماه ها بدون آب و در نور مستقیم خورشید به زندگی خود ادامه دهد.

گازمانیا (Guzmania bromeliad)

گازمانیا معروف ترین گونه از گیاه بروملیا محسوب می شود که برگ هایی بوته مانند به رنگ سبز تیره دارد و در طول فصل پاییز و زمستان رنگ برگ هایش روشن تر می شود. این گونه محبوب نسبت به نور زیاد حساس است و اگر در معرض نور شدید خورشید قرار گیرد برگ هایش میسوزد.

نیورگلیا (neoregelia bromeliad)

نیورگلیا گونه ای دوست داشتنی از گیاه بروملیا بوده که دارای برگ هایی ضخیم و گوشتی است و در طیف گسترده ای از رنگ ها یافت می شود. این گونه زیبا در محیطی مرطوب به خوبی رشد می کند و تنها در صورت نیمه خشک شدن خاک به آب دهی نیاز دارد.

نیدولاریوم (nidularium bromeliad)

نیدولاریوم یا لانه پرنده گونه ای منحصر به فرد از گیاه بروملیا بوده که با شاخ و برگ های جذاب و درخشانش چشم هر بیننده ای را به خود جذب می کند. این گونه دوست داشتنی دارای برگ هایی دراز به رنگ قرمز و حاشیه های طلایی است و عرض آن بسته به شرایط نگهداری به هفت سانتی متر نیز می رسد. نیدولاریوم در محیطی با نور غیر مستقیم خورشید به خوبی رشد می کند و تنها در صورت نیمه خشک شدن خاک به آبیاری نیاز دارد.

تیلاندسیا (Tillandsia bromeliad)

تیلاندسیا یا خزه اسپانیایی دارای برگ هایی ظریف و سوزنی شکل است که یک گل زیبا به رنگ صورتی در مرکز آن رشد می کند. این گونه دوست داشتنی برجستگی های کوچکی برروی برگ های خود داشته که وظیفه جذب رطوبت و مواد مغذی را بر عهده دارد به همین دلیل به آن گونه هوا نیز می گویند. تیلاندسیا در محیطی مرطوب با نور روشن و غیر مستقیم خورشید به خوبی رشد می کند.

وریسیا (Vriesea bromeliad)

وریسیا گونه ای جذاب از گیاه بروملیا بوده که گل های قرمز و خوشه مانندش خود نمایی می کنند. این گونه دارای برگ هایی به رنگ سبز بوده که ممکن است در نور مستقیم خورشید تیره تر شوند. وریسیا به نور روشن و غیر مستقیم خورشید نیاز دارد و در محیطی مرطوب به خوبی رشد می کند.

پویا (Puya bromeliad)

پویا قدیمی ترین و بزرگترین گونه در میان دیگر گونه های بروملیاست که ارتفاعش در طبیعت به ده متر میرسد و تا صد سال هم میتواند عمر کند. این گونه غول پیکر دارای برگ هایی ضخیم و خاردار است که نشان دهنده توانایی آن برای زندگی در شرایط آب و هوایی و اقلیمی متفاوت می باشد به طوری که می تواند در بیابان های خشک آفریقا زندگی کند و در سرد ترین نقاط کره زمین دوام بیاورد.

آناناس (Pineapple Bromeliad)

معروف ترین گونه گیاه بروملیا که بسیاری از افراد بروملیا را به واسطه همین گونه میشناسند گونه آناناسی می باشد که یکی از معروف ترین میوه ها را تولید می کند. با وجود اینکه آناناس به تدریج رشد می کند و سال ها طول میکشد تا میوه دهد، می توان با کود های مخصوصی رشد گونه و میوه دهی آن را تسریع کرد. تنها جذابیت گونه آناناس معطوف به میوه اش نیست چرا که شاخ و برگ های سبز رنگ و درخشانش بر زیبایی آن افزوده اند. گونه آناناسی در محیطی مرطوب با نور دهی مناسب به خوبی رشد می کند.

 

شرایط نگهداری بروملیا

• نور :

  مقدار نور مورد نیاز بروملیا کاملا وابسته به نوع گونه آن است به طوری که گونه هایی که برگ های نرم، انعطاف پذیر و بدون خار دارند به نور کمتر و گونه هایی که برگ های ضخیم و محکم دارند نور بیشتری را ترجیح می دهند. همچنین رنگ برگ ها نیز می تواند نشان دهنده نور مورد نیاز گیاه باشد به طوری که گونه هایی با رنگهای سبز تیره نور کم تری نیاز دارند و گونه هایی که مایل به زرد هستند تمایل به دریافت نور بیشتری دارند.

• دما :

  گیاه بروملیا نسبت به تغییرات دما مقاوم است و می تواند در طیف گسترده ای از دما به زندگی خود ادامه دهد اما در محیط های بسیار سرد آسیب پذیر بوده و در دمای کمتر از پنج درجه سانتی گراد عملکرد مطلوبی ندارد. به طور کلی بهترین محدوده دمایی برای رشد هرچه بهتر بروملیا 12 تا 25 درجه سانتی گراد می باشد.

• خاک :

  بروملیا خاکی مرطوب با زهکشی مناسب که هوا به خوبی در آن جریان داشته باشد را ترجیح می دهد. همچنین می توان ترکیبی از ذغال سنگ نارس و ماسه را به خاک اضافه کرد تا شاهد رشد هرچه بهتر گیاه بروملیا بود.

• آب :

  اکثر گونه های بروملیا نسبت به کم آبی آسیب پذیر هستند بنابراین هرگز نباید اجازه داد خاک بروملیا کاملا خشک شود به طوری که بجز فصل زمستان که باید آبیاری را کاهش داد در باقی فصول سال باید هفته ای یک بار اقدام به آبیاری بروملیا کرد.

• رطوبت :

  از آنجا که زیستگاه اصلی گیاه بروملیا، جنگل های بارانی برزیل می باشد، این گیاه نیاز به رطوبت نسبتا زیادی برای رشد دارد بنابراین هرگز نباید اجازه داد تا محیط زندگی بروملیا کاملا خشک باشد.

• کود :

  به طور کلی گیاه بروملیا نیاز چندانی به کود ندارد با این حال بهتر است در طول فصل بهار و تابستان از کود مایع رقیق شده برای رشد بهتر آن ها استفاده کرد. همچنین برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد نحوه کوددهی گیاه بروملیا با کارشناسان شرکت زیست فناور پیشتاز واریان تماس حاصل فرمایید.

 

روشهای نگهداری بروملیا

• تکثیر:

  بهترین روش تکثیر گیاه بروملیا ، تکثیر به وسیله پاجوش می باشد. بعد از آنکه گیاه به شکوفایی رسید پاجوش هایی در اطراف خود تولید می کند. برای تکثیر کافیست این پاجوش ها را از گیاه اصلی جدا کرده و در گلدانی با خاک و زهکشی مناسب قرار داد تا شاهد رشد گیاه جدید بود.

• هرس کردن :

  گیاه بروملیا به هرس منظم نیاز ندارد با این حال بهتر است برای حفظ سلامت آن برگ ها و شاخه های اضافه و مرده را با یک قیچی تمییز و استریل شده جدا کرد تا از انتقال بیماری به دیگر قسمت های گیاه جلوگیری به عمل آورد.

• تمییز کردن برگ ها :

  برگ های گیاه بروملیا را به آرامی و با پارچه ای نمناک پاک کنید تا بتوانند اکسیژن بیشتری دریافت کنند. اطمینان حاصل کنید تا گرد و خاکی بر روی برگ ها باقی نمانده باشد.

• تعویض گلدان :

  بروملیا نیاز به گلدانی با زهکشی مناسب دارد تا هوا آزادانه در ریشه هایش جریان داشته باشد. اگر فضای گلدان کوچک شده باشد زمان تعویض آن فرا رسیده است. برای این منظور باید بروملیا را به آرامی از ظرف خود جدا کرده و در گلدانی بزرگ تر با سوراخ های زهکشی بیشتر قرار داد. سپس بهتر است آن را به خوبی آبیاری کرد تا در خانه جدید احساس راحتی کند.

 

آفت ها و بیماریهای بروملیا

• هجوم حشرات :

  با وجود آنکه بروملیا نسبت به آفات مقاوم است اما گاهی حشراتی مانند شته ها به ریشه گیاه حمله می کنند و یا فلس ها منجر به سوراخ شدن برگ های گیاه می شوند. برای رفع این مشکل و از بین بردن آفات و حشرات میتوان از پنبه های آغشته به الکل استفاده کرده و گیاه را به وسیله آن تا حدودی ضد عفونی کرد.

• خشکی و چروکیدگی برگ ها :

  از آنجا که زیستگاه اصلی بروملیا مناطق گرمسیری و استوایی جنگل های برزیل است، این گیاه محیطی با رطوبت بالا را ترجیح میدهد بنابراین اگر رطوبت کافی به آن نرسد ممکن است برگ هایش خشک و چروکیده شوند. برای حل این مشکل باید گیاه را در محیطی مرطوب قرار داد و یا از دستگاه های رطوبت ساز استفاده کرد.

• زرد شدن برگ ها :

  برگ زرد بروملیا می تواند به این معنی باشد که گیاه به اندازه کافی ماده مغذی دریافت نکرده است. برای حل این مشکل باید به مقدار لازم به گیاه کود داد تا از زرد شدن برگ ها جلوگیری کرد.

• قهوه ای شدن برگ ها :

  به طور معمول قهوه ای شدن برگ ها نتیجه قرار گیری طولانی مدت گیاه در معرض نور مستقیم و شدید خورشید است. برای رفع این مشکل گیاه را در مکانی قرار دهید که نور خورشید غیر مستقیم به آن بتابد.

• پوسیدگی ریشه :

  مهم ترین عامل پوسیدگی ریشه گیاه بروملیا آبیاری بیش از آن است چرا که آن ها به طور معمول هفته ای یک بار به آبیاری نیاز دارند و اگر این مقدار بیشتر شود منجر به پوسیدگی ریشه خواهد شد.