آلوکازیا

آلوکازیا که در فارسی با نام بابا آدم شناخته میشود، گیاهی جذاب و چشم نواز از گیاهان آپارتمانیست که با ظاهر متفاوت و دلفریبش میتواند محیط پیرامون خود را به مکانی زیبا و دلنشین تبدیل کند.آلوکازیا گیاهی گرمسیری و بومی مناطق جنوب شرقی آسیا میباشد که امروزه به دلیل سهولت نگه داری و رشد مناسبش، میتوان آن را در تمام نقاط جهان مشاهده کرد. این گیاه که دارای برگ هایی بزرگ، قطور و پیکانی شکل به رنگ سبز میباشد، به گوش فیل نیز شهرت دارد.برزگی برگهای آلوکازیا به این دلیل است که آن ها در طبیعت در سایه درختان بزرگ رشد میکنند و ممکن است نور کافی آنان نرسد به همین جهت برای دریافت نور بیشتر سطح برگ ها افزایش یافته است. همچنین این گیاه سرعت رشد نسبتا بالایی دارد به طوری که در هر ماه یک برگ به آن اضافه میشود.

فراتر از جذابیت های ظاهری، آلوکازیا اهمیت های فراوان دیگری نیز دارد. در اندونزی از ریشه های آلوکازیا به دلیل ارزش غذایی بالایش به عنوان خوراکی استفاده میکنند و این گیاه تبدیل به بخشی جدایی ناپذیر در وعده غذایی مردم این کشور شده است. علاوه براین آلوکازیا استفاده های متعددی در طب سنتی دارد. خواص دارویی موجود در ریشه این گیاه به هضم بهتر غذا کمک میکند و در برخی از موارد به عنوان دارویی برای درمان برخی از بیماری های گوارشی استفاده میشود. آلوکازیا در رده گیاهان سمی قرار دارد و در صورت بلعیده شدن میتواند موجب تورم و التهاب دهان و حتی در مواردی نادر سبب مشکلات تنفسی در انسان و حیوانات خانگی شود.

 

تاریخچه آلوکازیا

نخستین بار جهانگردان انگلیسی، آلوکازیا را در جنوب شرقی آسیا کشف کردند و به دربار ملکه بریتانیا آوردند. این گیاه باشکوه دارای معانی زیادی در فرهنگ و تمدن کشورهای گوناگون می باشد. در برخی از کشورها آن را نمادی برای باروری و رفاه می دانند و در برخی دیگر از آن در مراسم های مذهبی استفاده می کنند و معتقدند آلوکازیا از مردم در برابر ارواح شیطانی محافظت می کند.

انواع گونه بروملیا

آمازانیکا (Alocasia amazonica)

آمازانیکا یکی از معروف ترین گونه های آلوکازیاست که با برگ های تیره رنگ خود جلوه ای زیبا آفریده است. این گونه جذاب برای حفظ و درخشندگی شاخ و برگ هایش به نوری روشن اما غیر مستقیم نیاز دارد.

باگیندا (Alocasia bagindas)

باگیندا گونه ای خیره کننده از گیاه آلوکازیاست که در هر محیطی قرار بگیرد زیبایی و طراوت را هدیه می دهد. این گونه دوست داشتنی که با نام گیاه اژدها شناخته می شود، دارای برگ هایی پهن و قطور به رنگ سبز است که اگر نور و مواد مغذی کافی به آن برسد درخشندگی بیشتری خواهد داشت. باگیندا در محیطی مرطوب با نور روشن و غیر مستقیم به خوبی رشد می کند.

کوکولاتا (Alocasia cucullata)

کوکولاتا دارای برگ هایی قلبی شکل و نوک تیز به رنگ سبز است که نسبت به دیگر گونه های آلوکازیا قطر کم تری دارد. این گونه دوست داشتنی در محیطی با نور روشن و غیر مستقیم به خوبی رشد می کند و تنها در صورتی نیاز به آبیاری دارد که سطح آن نیمه خشک شده باشد.

کوپرآ (Alocasia cuprea)

کوپرا گونه ای کمیاب و منحصر به فرد است که توسط توماس لوب آلمانی در دهه پنجاه میلادی کشف گردید و به اروپا آورده شد. این گونه از گیاه آلوکازیا با برگ هایی قطور و سفت به رنگ سبز مایل به بنفش خود نمایی می کند. کوپرآ که در رده گونه های کمیاب قرار دارد در محیطی مرطوب با نور روشن و غیر مستقیم خورشید به خوبی رشد می کند.

ماکروریزوس (Alocasia macrorrhizos)

ماکروریزوس که گاهی ارتفاعش تا پنج متر نیز میرسد بزرگترین گونه ی گیاه آلوکازیا محسوب می شود. این گونه دوست داشتنی و غول پیکر قادر است زیر نور مستقیم خورشید نیز دوام بیاورد اما در محیطی با نور روشن و غیر مستقیم رشد بهتری خواهد داشت.

پورتره (Alocasia portei)

پورتره گونه ای زیبا و منحصر به فرد است که گاهی قطر ساقه هایش به حدود چهل سانتی متر میرسد. این گونه دوست داشتنی در محیط مرطوب رشد مناسبی خواهد داشت و تنها در صورتی نیاز به آبیاری دارد که سطح خاکش نیمه خشک شده باشد.

رجینا(Alocasia reginae)

رجینا گونه ای جذاب و منحصر به فرد از گیاه آلوکازیاست که نخستین بار در شهر بورنئو کشور اندونزی کشف شد و به تمامی نقاط جهان ارسال گردید. این گونه داشتنی که دارای برگ هایی پهن به رنگ خاکستری میباشد، در صورتی که در محیطی با نور روشن و غیر مستقیم به همراه رطوبت نسبی قرار گیرد به خوبی رشد خواهد کرد.

رگینولا(Alocasia reginula)

بدون شک رگینولا جذاب ترین و زیبا ترین گونه از گیاه آلوکازیاست که با برگ های مخملی و تیره رنگش چشم هر بیننده ای را به خود خیره می کند. این گونه منحصر به فرد که با نام مخملی کوتوله نیز معروف است رشد آهسته ای دارد و در محیطی مرطوب به خوبی رشد می کند. رگینولا تنها در صورتی نیاز به آبیاری دارد که سطح خاکش خشک یا نیمه خشک شده باشد.

روگوسا(Alocasia Rugosa)

روگوسا که با نام آلوکازیای جواهر نیز معروف است، گونه ای جذاب و زیبا از گیاه آلوکازیاست که با برگ های لطیفش منظره ای چشم نواز می آفریند. روگوسا رشد نسبتا آهسته ای دارد و در محیطی روشن با نور غیر مستقیم به خوبی رشد می کند.

ساندریانا(Alocasia sanderiana)

ساندریانا با برگ هایی برجسته و سبز رنگ یکی از نایاب ترین گونه های آلوکازیاست و نسبت به دیگر گونه ها درخشندگی بیشتری دارد. این گونه جذاب برای رشد به محیطی مرطوب با نور روشن نیاز دارد و تنها در صورت خشک شدن خاک نیاز دارد تا آبیاری شود.

اسکاپروم(Alocasia scalprum)

اسکاپروم گونه ای منحصر به فرد از گیاه آلوکازیاست که با برگ های پهن و سبز رنگش جلوه ای منحصر به فرد ایجاد می کند. این گونه که بومی کشور فیلیپین می باشد، در دمایی متعادل و رطوبت نسبی به خوبی رشد می کند و نسبت به دیگر گونه های آلوکازیا تحمل خشکی بیشتری دارد.

ونتی(Alocasia wenti)

ونتی یکی دیگر از گونه های آلوکازیاست که دارای برگ هایی پهن و بزرگ است تا بتواند نور بیشتری از خورشید بگیرد. این گونه بومی کشور استرالیا رشد نسبتا سریعی دارد و در محیطی با نور ملایم به خوبی رشد می کند.

گورخری (Alocasia zebrina)

گونه گورخری یکی از جذاب ترین گونه های آلوکازیاست که با برگ های پهن و زیبایش منظره ای دلنشین بوجود می آورد. دلیل نام گذاری این گونه ساقه های راه راهش می باشد که شباهت زیادی به گورخر دارد. گونه گورخری برای رشد بهتر به نور روشن و غیر مستقیم خورشید نیاز دارد و در محیطی مرطوب عملکرد بهتری دارد.

ساریان (alocasia sarian)

ساریان یکی از زیباترین گونه های آلوکازیاست که با برگ های بلند و نوک تیزش خود نمایی می کند. این گونه دوست داشتنی نیاز دارد تا دور طول روز در محیطی با نور روشن و غیر مستقیم خورشید قرار بگیرد. برای آب دادن به ساریان نباید زیاده روی کرد و تنها در صورت خشک شدن سطح خاک باید به آن آب داد.

 

شرایط نگهداری آلوکازیا

• نور :

  نور مورد نیاز گیاه آلوکازیا تا حد بسیار زیادی وابسته به نوع گونه آن است به طوری که گونه هایی با برگ های بزرگ قادرند تابش مستقیم و شدید خورشید را تحمل کنند در حالی که اگر گونه هایی با برگ های کوچک در معرض نور شدید قرار بگیرند بعد از مدتی از بین خواهند رفت. به طور کلی آلوکازیا گیاهی نور دوست محسوب می شود و اگر در محیطی با نور روشن و غیر مستقیم قرار بگیرد به خوبی رشد می کند و طول عمر بیشتری خواهد داشت. همچنین بهتر است در زمستان هنگامی که گیاهان به خواب زمستانی می روند برای حفظ هرچه بهتر آلوکازیا آن را در معرض نور روشن تری قرار داد.

• دما :

  هوای سرد قاتل آلوکازیا است به طوری که این گیاه در دمای زیر پانزده درجه سانتی گراد دوام نمی آورد بنابراین به هیچ عنوان اجازه تغییرات ناگهانی دما را نباید داد. به طور کلی دمای مناسب برای رشد بهتر آلوکازیا دمایی بین هیجده تا سی درجه سانتی گراد می باشد چرا که دمای پایین موجب ریزش برگ های آلوکازیا خواهد شد و دمای بالا باعث سوختگی برگ ها می شود.

• خاک :

  خاکی مرطوب و غنی به همراه مخلوطی از پوست درخت ارکیده و پرلیت ترکیبی عالی برای رشد بهتر گیاه آلوکازیا فراهم می آورد. زهکشی مناسب نیز ضروری به نظر میرسد چرا که باعث خروج آب اضافی از زیر گلدان شده و سبب می شود تا به ریشه گیاه آسیب نرسد.

• آب :

  آلوکازیا گیاهی آب دوست محصوب می شود و اگر خاکش به طور مرتب آبیاری شود رشد بهتری خواهد داشت. قبل از آبیاری باید اجازه داد چند سانتی متر از سطح خاک خشک شود سپس اقدام به آبیاری آلوکازیا کرد. بهتر است در فصل بهار و تابستان که فصل رشد گیاهان می باشد میزان آبیاری را افزایش داد اما در فصل زمستان به میزان قابل توجهی آبیاری را کاهش داد.

• رطوبت :

  از آنجا که زیستگاه اصلی آلوکازیا مناطق استوایی شرق آسیا می باشد این گیاه برای رشد بهتر نیاز به رطوبت نسبتا زیادی دارد بنابراین هرگز نباید اجازه داد تا محیط زندگی آلوکازیا کاملا خشک شود. برای مرطوب نگه داشتن آلوکازیا بهتر است هر روز گیاه را با دستمالی نمناک تمییز کرد و یا از دستگاه رطوبت ساز مصنوعی استفاده شود.

• کود :

  برای آنکه گیاه آلوکازیا به خوبی رشد کند نیاز دارد تا در طول فصل رشد، یعنی بهار و تابستان کوددهی شود. بهتر است ماهی یک یا دو بار گیاه را با کود مایع رقیق شده به همراه ترکیبی از نیتروژن، فسفر و پتاسیم برای تقویت هرچه بهتر ریشه و برگ های آلوکازیا تغذیه کرد.

 

روش های نگهداری آلوکازیا

• تکثیر:

  بهترین روش تکثیر گیاه آلوکازیا تکثیر به وسیله ریشه آن در فصل بهار است. برای اینکار باید دسته ی از گیاه آلوکازیا را از گلدان جدا کرده و قسمتی از ریشه آن را با یک تیغ تمییز و استریل جدا کرده و در خاکی مرطوب کاشت. سپس باید به مدت دو هفته گیاه جدید را در محیطی گرم و مرطوب قرار داد تا بتواند به خوبی رشد کند.

• هرس کردن :

  بهتر است آلوکازیا را در فصل بهار یا تابستان با یک قیچی تمییز و استریل شده هرس کرد تا شاخ و برگ های آسیب دیده یا در حال مرگ به کل گیاه آسیب نرسانند. انجام این کار به مواد مغذی اجازه میدهد تا به سمت شاخ و برگ های سالم بروند و به شکوفایی بهتر گیاه کمک کنند.

• تمییز کردن برگ ها :

  آلوکازیا گیاهی با برگ های مسطح و بزرگ می باشد بنابراین تمییز کردن برگ های آن موجب درخشندگی و شفافیت بهتر گیاه خواهد شد. برای این منظور بهتر است هنگامی که گرد و غبار بر روی برگ ها نشست با دستمالی نازک و مرطوب تمییز شوند.

• تعویض گلدان :

  از آنجا که گیاه آلوکازیا رشد نسبتا سریعی دارد بهتر است هر دو سال یکبار در گلدانی بزرگتر قرار بگیرد تا فضای کافی برای رشد داشته باشد. برای این منظور کافیست گیاه را به آرامی از گلدان جدا کرده و در گلدانی بزرگتر با سوراخ های زهکشی بیشتر قرار داد.

 

آفت ها و بیماریهای آلوکازیا

• هجوم حشرات :

  شایع ترین آفات آلوکازیا شپشک آردی، شته و کنه می باشد. برای از بین بردن این آفات می توان گیاه را با اسپری الکل تمییز کرد و یا از حشره کش های مناسب استفاده کرد.

• خشکی و چروکیدگی برگ ها :

  مهم ترین علت چروکیدگی برگ ها عدم استفاده و یا استفاده نادرست از کود می باشد. برای حل این مشکل بهتر است طبق الگوی مناسبی با کودهای باکیفیت و مناسب گیاه را تغذیه کرد. همچنین اگر رطوبت کافی به برگ ها نرسد ممکن است برگ ها افتادگی پیدا کنند. با استفاده از دستگاه رطوبت ساز مصنوعی می توان این مشکل را حل کرد.

• زرد شدن برگ ها :

  مهم ترین علت زرد شدن برگ های آلوکازیا کم آبی و نرسیدن نور کافی به گیاه می باشد. برای حل این مشکل بهتر است آب کافی به گیاه داده شود و آن را در محیطی با نور روشن و غیر مستقیم قرار داد.

• قهوه ای شدن برگ ها :

  نور شدید خورشید میتواند عامل قهوه ای شدن برگ ها باشد. برای حل این مشکل باید گیاه را در محیطی با نور روشن اما غیر مستقیم خورشید قرار داد.

• ریزش برگ ها :

  ریزش برگ ها می تواند دلیلی باشد بر اینکه آب کافی به گیاه نمی رسد. بنابراین برای حل این مشکل کافیست بر طبق الگوی صحیح به گیاه آلوکازیا آب رسانی کرد.