Please Wait

میثم رسولی 11 ماه پیش 0 نظر

گیاه هدرا که به فارسی با نام های عشقه یا پاپیتال شناخته می شود، یکی از محبوب ترین گیاهان زینتی در جهان است. این گیاه رونده وهمیشه سبز با برگ های جذاب خود می تواند در محیط های داخلی و خارجی زندگی کند و جلوه ای زیبا به هر فضایی ببخشد. هدرا به دلیل مقاومت بالا در شرایط مختلف محیطی و توانایی سازگاری با محیط های آپارتمانی را دارد و از گذشته تاکنون مورد توجه علاقه مندان به نگهداری گل و گیاه بوده است. یکی از ویژگی های برجسته هدرا، رشد سریع آن می باشد. این گیاه می تواند دیوارها، ستون ها و حتی سقف ها را به طور کامل بپوشاند و محیطی زیبا و طبیعی ایجاد کند. با وجود ظاهر ظریف و جذاب، هدرا یکی از گیاهانیست که نگهداری آسانی دارد و حتی افراد مبتدی در نگهداری گیاهان می توانند از آن مراقبت کنند. گیاه هدرا علاوه بر نقش زینتی، تأثیر مثبتی بر سلامت محیط و هوا دارد. این گیاه با کاهش آلودگی های هوا، افزودن طراوت به محیط و کمک به تصفیه آلاینده ها، یک انتخاب ایده آل برای منازل و دفاتر کار می باشد.

هدرا یکی از بهترین فیلترهای طبیعی هواست و می تواند سموم موجود در هوا مانند فرمالدهید، بنزن و تولوئن را جذب کرده و کیفیت هوای محیط را بهبود ببخشد. همچنین، هدرا با جذب دی اکسید کربن و تولید اکسیژن، به ایجاد فضایی سالم تر و شاداب تر کمک می کند. از منظر روان شناسی، حضور گیاه هدرا در محیط می تواند آرامش بخش باشد و حس ارتباط با طبیعت را به افراد القا کند. مطالعات نشان داده اند که وجود گیاهان سبز در محیط زندگی یا کار، استرس و اضطراب را کاهش می دهد و تمرکز و بهره وری را افزایش می دهد. همچنین در طراحی داخلی، از هدرا برای ایجاد فضایی طبیعی و آرامش بخش استفاده می شود. همچنین در فلسفه فنگ شویی، هدرا نمادی از انرژی مثبت و رشد می باشد. این گیاه به عنوان یک نماد طبیعی، قادر به بهبود جریان انرژی در فضاست و می تواند استرس و انرژی های منفی را کاهش دهد. همچنین قرار دادن این گیاه در گوشه های خالی خانه یا دفتر کار، تعادل و هماهنگی را در محیط افزایش می دهد.

 

تاریخچه هدرا

در اساطیر یونان و روم باستان هدرا نمادی از عشق، وفاداری و دوستی بود. این گیاه اغلب در مراسم های ازدواج استفاده می شد تا پیوندی پایدار و ابدی را میان زوج ها نشان دهد. همچنین در باورهای رومیان هدرا نماد حفاظت از خانه ها و دفع ارواح خبیث بود. در دوران قرون وسطی، هدرا به دلیل توانایی اش در بقا و رشد در شرایط سخت، نمادی از استقامت و جاودانگی به شمار می رفت. کلیساها و ساختمان های تاریخی در اروپا اغلب توسط این گیاه پوشیده می شدند که نشان دهنده قدرت طبیعت و ارتباط نزدیک انسان با محیط زیست بود. هدرا در فرهنگ های مدرن نیز جایگاه ویژه ای دارد. این گیاه به دلیل خاصیت تصفیه هوایش در محیط های شهری و آپارتمانی محبوبیت زیادی پیدا کرده است.

 

انواع گونه هدرا

 

هدرای الجزایری (Algerian Ivy)

هدرای الجزایری با برگ های جذاب و زیبای خود چشم هر بیننده ای را بر خود معطوف می کند. این گونه از گیاه هدرا بومی مناطق شمال آفریقا و جذایر قناری بوده و در محیطی مرطوب با نور روشن و غیر مستقیم به خوبی رشد می کند.

 
 

هدرای کالیفرنیایی (California Ivy)

هدرای کالیفرنیایی که با برگ های پهن خود شناخته می شود در محیطی مرطوب به خوبی رشد کرده اما نباید اجازه داد که خاک آن به مدت زیادی خیس بماند. این گونه از گیاه هدرا در محیطی با نور روشن و غیر مستقیم خورشید به خوبی رشد می کند.

 
 

هدرای انگلیسی (English ivy)

هدرای انگلیسی یک گونه محبوب از گیاه هدراست که به خاطر برگ‌ های زیبایش شناخته می ‌شود. این گونه جذاب در محیطی مرطوب با نور روشن به خوبی رشد می کند.

 
 

هدرای آلمانی (German Ivy)

این گونه جذاب از گیاه هدرا که با برگ های زرد رنگش شناخته می شود در محیطی نیمه مرطوب به خوبی رشد می کند و قادر است در محیطی کم نور نیز به خوبی به رشد خود ادامه دهد.

 
 

هدرای یخی (Glacier Ivy)

هدرای یخی دارای برگ هایی کوچک با ساقه هایی آویزان است تا این گیاه را تبدیل به گزینه ای ایده آل برای تزیین منازل و ادارت کند. این گونه در محیطی روشن به خوبی رشد می کند و تنها زمانی نیاز به آبیاری دارد که خاکش خشک یا نیمه خشک شده باشد.

 
 

هدرای سوئدی (Swedish Ivy)

هدرای سوئدی گونه ایست که با برگ های کوچک و سبزش شناخته می شود. این گونه جذاب در محیطی مرطوب با نور روشن و غیر مستقیم خورشید به خوبی می تواند رشد کند.

 
 

هدرای رپلگرین (hedera Repelgreen )

این گونه از گیاه هدرا که با برگ‌های ستاره‌ای شکل خود برای گلدان‌های آویز، پوشش دیوارها، و دکوراسیون داخلی مناسب می باشد، علاوه بر زیبایی، به تصفیه هوای محیط نیز کمک می‌کند. هدرای رپلگرین در محیطی با نور روشن و غیر مستقیم به خوبی رشد میکند و تنها در صورت خشک شدن خاک به آبیاری نیاز دارد.

 

 

شرایط نگه داری هدرا

  • نور :

    هدرا به نور غیرمستقیم و روشن نیاز دارد تا بتواند به بهترین شکل رشد کند و برگ های سالم و شاداب داشته باشد. این گیاه در محیط هایی که نور ملایم و غیرمستقیم دریافت می کنند عملکرد بهتری دارد. پنجره های رو به شرق یا شمال، جایی که نور صبحگاهی ملایم وجود دارد، گزینه ای ایده آل برای هدرا هستند. اگرچه هدرا می تواند در شرایط کم نور نیز زنده بماند، اما برای حفظ رنگ و شادابی برگ ها، بهتر است نور کافی و غیرمستقیم برای آن فراهم شود. در صورت قرار گرفتن در محیط هایی با نور کم، ممکن است رشد گیاه کند شود و برگ های آن کوچک تر یا کم رنگ تر شوند. از طرف دیگر نور مستقیم خورشید به ویژه در ساعات میانی روز می تواند به برگ های هدرا آسیب برساند و باعث سوختگی و خشکی آن ها شود. در محیط های داخلی اگر هدرا در مکانی قرار دارد که نور طبیعی کافی نیست می توان از نور مصنوعی با شدت مناسب استفاده کرد. لامپ های فلورسنت یا ال ای دی با نور سفید و طیف کامل گزینه مناسبی برای تأمین نور مورد نیاز هدرا در این شرایط هستند. دما: هدرا به دمای معتدل علاقه مند است و بهترین محدوده دمایی برای رشد آن بین پانزده تا بیست و چهار درجه سانتی گراد می باشد. این گیاه در برابر تغییرات دمایی نسبتاً مقاوم است اما دمای بسیار بالا یا پایین می تواند به سلامت آن آسیب وارد کند. در دماهای بالاتر از سی درجه سانتی گراد هدرا ممکن است دچار استرس گرمایی شود که نتیجه آن زرد شدن و کاهش کیفیت برگ ها است. از سوی دیگر، دماهای کمتر از ده درجه سانتی گراد نیز می توانند موجب آسیب به برگ ها و کاهش رشد آن شوند. این گیاه به جریان هوای سرد یا تغییرات ناگهانی دما حساس بوده و نباید در نزدیکی پنجره های باز، وسایل گرمایشی یا سرمایشی قرار گیرد. در محیط های داخلی، نگهداری هدرا در دمای ثابت و به دور از تغییرات شدید، سلامت و شادابی آن را تضمین می کند. همچنین، در فصول سرد سال باید از قرارگیری گیاه در معرض جریان هوای سرد و یخ زدگی جلوگیری شود و آن را در محیطی گرم و با دمای پایدار نگه داشت.

  • دما :

    هدرا به دمای معتدل علاقه مند است و بهترین محدوده دمایی برای رشد آن بین پانزده تا بیست و چهار درجه سانتی گراد می باشد. این گیاه در برابر تغییرات دمایی نسبتاً مقاوم است اما دمای بسیار بالا یا پایین می تواند به سلامت آن آسیب وارد کند. در دماهای بالاتر از سی درجه سانتی گراد هدرا ممکن است دچار استرس گرمایی شود که نتیجه آن زرد شدن و کاهش کیفیت برگ ها است. از سوی دیگر، دماهای کمتر از ده درجه سانتی گراد نیز می توانند موجب آسیب به برگ ها و کاهش رشد آن شوند. این گیاه به جریان هوای سرد یا تغییرات ناگهانی دما حساس بوده و نباید در نزدیکی پنجره های باز، وسایل گرمایشی یا سرمایشی قرار گیرد. در محیط های داخلی، نگهداری هدرا در دمای ثابت و به دور از تغییرات شدید، سلامت و شادابی آن را تضمین می کند. همچنین، در فصول سرد سال باید از قرارگیری گیاه در معرض جریان هوای سرد و یخ زدگی جلوگیری شود و آن را در محیطی گرم و با دمای پایدار نگه داشت.

  • خاک :

    هدرا برای رشد بهتر به خاکی با زهکشی مناسب و غنی از مواد مغذی نیاز دارد. ترکیبی از خاک باغچه، پیت ماس و پرلیت برای این گیاه ایده آل است زیرا این ترکیب نه تنها رطوبت کافی را حفظ می کند بلکه به خروج آب اضافی کمک می نماید و از پوسیدگی ریشه ها جلوگیری می کند. خاکی که برای هدرا انتخاب می شود باید به گونه ای باشد که علاوه بر حفظ رطوبت از تراکم بیش از حد جلوگیری کند تا ریشه ها بتوانند به راحتی رشد کنند. همچنین بهتر است هرچند وقت یک بار خاک گیاه بررسی شده و در صورت کاهش کیفیت آن با خاک تازه و مغذی جایگزین شود تا هدرا بتواند به رشد سالم خود ادامه دهد.

  • آب :

    هدرا برای رشد سالم به آبیاری منظم نیاز دارد اما آبیاری بیش ازحد یا کم می تواند به سلامت آن آسیب برساند. خاک این گیاه باید همیشه مرطوب باشد اما نباید اجازه داد که خاک بیش ازحد خیس شود زیرا این شرایط می تواند باعث پوسیدگی ریشه ها گردد. بهترین روش این است که اجازه داده شود سطح خاک بین دو آبیاری کمی خشک شود و سپس مجدداً آبیاری انجام گیرد. در فصول گرم تر، هدرا به آبیاری بیشتری نیاز دارد، درحالی که در فصول سردتر می توان میزان آبیاری را کاهش داد. آب مورد استفاده برای هدرا باید دمای متعادلی داشته باشد و از استفاده آب بسیار سرد یا داغ اجتناب شود. همچنین زهکشی مناسب خاک و گلدان به خروج آب اضافی کمک کرده و مانع از بروز مشکلاتی مانند خفگی یا پوسیدگی ریشه ها می شود. توجه منظم به شرایط خاک و برگ های گیاه می تواند از آسیب های ناشی از آبیاری نامناسب جلوگیری کند.

  • رطوبت :

    هدرا به محیطی با رطوبت نسبی متوسط تا بالا علاقه مند است و حفظ رطوبت مناسب می تواند به سلامت و شادابی برگ های آن کمک کند. در محیط های خشک به ویژه در فصل زمستان که سیستم های گرمایشی هوا را خشک می کنند توصیه می شود رطوبت محیط به طور مصنوعی افزایش یابد. استفاده از دستگاه های رطوبت ساز، اسپری کردن آب روی برگ ها با آب ولرم یا قرار دادن یک ظرف آب در نزدیکی گیاه می تواند به حفظ رطوبت مناسب کمک کند. هدرا همچنین می تواند از قرار گرفتن در نزدیکی گیاهان دیگر که رطوبت تولید می کنند بهره مند شود. با این حال باید دقت کرد که رطوبت بیش ازحد و ماندن آب روی برگ ها به مدت طولانی ممکن است شرایط مناسبی برای رشد قارچ ها و بیماری های گیاهی فراهم کند. بنابراین جریان هوای کافی در محیط نیز ضروری است. حفظ تعادل در رطوبت محیط تأثیر مستقیمی بر رشد سالم و ظاهر زیبا و براق برگ های هدرا دارد.

  • کود :

    هدرا برای رشد بهینه و حفظ شادابی برگ های خود به استفاده منظم از کود نیاز دارد. بهترین زمان برای کوددهی در فصل های بهار و تابستان و در زمانیست که گیاه در حال رشد فعال می باشد. توصیه می شود از کودهایی که حاوی نیتروژن، فسفر و پتاسیم به نسبت های متعادل هستند استفاده شود تا رشد سالم و قوی گیاه تضمین گردد. کوددهی باید هر دو هفته یک بار انجام شود، اما در فصول پاییز و زمستان که رشد گیاه کندتر می شود، می توان دفعات کوددهی را کاهش داد. هنگام کوددهی، بهتر است خاک گیاه کمی مرطوب باشد تا از سوختگی ریشه ها جلوگیری شود و کود بهتر جذب شود. همچنین، باید توجه داشت که استفاده از کود بیش ازحد می تواند به گیاه آسیب بزند، بنابراین رعایت دستورالعمل های موجود روی بسته بندی کود ضروری است.

 

روش های نگه داری هدرا

  • تکثیر:

    تکثیر گیاه هدرا معمولاً از طریق قلمه گیری انجام می شود که روشی ساده و مؤثر برای گسترش این گیاه است. برای این کار باید قلمه هایی به طول ده تا پانزده سانتی متر از شاخه های سالم و جوان گیاه برداشته شود. قلمه ها باید دارای چند برگ و یک یا دو گره باشند تا بتوانند ریشه دهی مناسبی داشته باشند. پس از برداشتن قلمه، آن را می توان در یک ظرف با خاک مرطوب و مخلوطی از پیت ماس و پرلیت قرار داد یا حتی در آب نگه داشت تا ریشه ها شکل بگیرند. در هر دو حالت، قلمه ها باید در محیطی با نور غیرمستقیم و دمای معتدل نگهداری شوند. معمولاً بعد از چند هفته، ریشه ها شروع به رشد می کنند و گیاه جدید آماده انتقال به خاک می شود. این روش تکثیر هدرا به گیاهان جدید اجازه می دهد تا به سرعت در شرایط مشابه گیاه مادر رشد کنند و ظاهر زیبا و شاداب خود را حفظ کنند.

  • هرس کردن :

    هرس کردن گیاه هدرا به بهبود شکل و ظاهر آن کمک کرده و از رشد بی رویه و پراکنده جلوگیری می کند. بهترین زمان برای هرس این گیاه، فصل بهار یا اوایل تابستان است، زمانی که رشد گیاه فعال تر است. در هنگام هرس، باید شاخه های بلند و نامنظم یا بخش های آسیب دیده و ضعیف گیاه را کوتاه کرد تا از انتقال بیماری ها جلوگیری شود و گیاه به شکل متناسب تری رشد کند. این عمل همچنین به افزایش تولید شاخه های جدید و پرپشت تر کمک می کند. برای هرس هدرا باید از قیچی های تیز و تمیز استفاده شود تا از آسیب به گیاه جلوگیری شود. پس از هرس، هدرا معمولاً به سرعت به شرایط جدید سازگار شده و رشد می کند. این فرآیند به گیاه کمک می کند تا هم از نظر ظاهری زیبا بماند و هم سالم تر و قوی تر شود.

  • تمییز کردن برگ ها :

    تمیز کردن برگ های گیاه هدرا به حفظ زیبایی و شادابی آن کمک می کند و از تجمع گرد و غبار که می تواند مانع از جذب نور شود، جلوگیری می کند. برای تمیز کردن برگ ها می توان از یک پارچه نرم و مرطوب یا اسفنج استفاده کرد تا به آرامی سطح برگ ها پاکسازی شود. در صورتی که برگ ها خیلی کثیف باشند می توان از مخلوط آب و مایع ظرفشویی ملایم استفاده کرد تا گرد و غبار و لکه ها را از روی برگ ها پاک کرد. برخی از محصولات مخصوص تمیز کردن گیاهان نیز در بازار موجود هستند که علاوه بر تمیز کردن به حفظ درخشندگی و سلامت برگ ها کمک می کنند. هنگام تمیز کردن برگ ها باید دقت شود که آب به داخل ساقه یا ریشه ها نفوذ نکند و از مواد شیمیایی قوی که ممکن است به گیاه آسیب برساند، پرهیز شود. تمیز کردن منظم برگ ها به گیاه کمک می کند تا نور بیشتری جذب کند و به رشد سالم تری ادامه دهد.

  • تعویض گلدان :

    تعویض گلدان گیاه هدرا یکی از مراحل مهم در نگهداری آن است که به رشد بهتر و حفظ سلامت گیاه کمک می کند. این کار معمولاً زمانی ضروری است که ریشه ها از گلدان بیرون زده یا گیاه به نظر می رسد که دیگر رشد نمی کند. بهترین زمان برای تعویض گلدان فصل بهار یا اوایل تابستان است زمانی که گیاه در حال رشد فعال خود می باشد. برای این کار باید گلدانی با یک سایز بزرگ تر از گلدان قبلی انتخاب کرد و اطمینان داشت که گلدان جدید دارای سوراخ های زهکشی مناسب باشد تا آب اضافی به راحتی خارج شود. پس از خارج کردن گیاه از گلدان قدیمی، ریشه ها باید بررسی شوند و در صورت نیاز به قطع کردن بخش های آسیب دیده یا پوسیده، این کار انجام گیرد. سپس گیاه در گلدان جدید قرار داده می شود و خاک جدیدی که ترکیبی از خاک باغچه، پیت ماس و پرلیت است اطراف ریشه ها ریخته می شود. تعویض گلدان نه تنها به گیاه فضای بیشتری برای رشد می دهد بلکه از تجمع نمک ها و مواد مضر در خاک جلوگیری می کند و کمک می کند تا گیاه همچنان به رشد سالم خود ادامه دهد.

 

آفت ها و بیماری های هدرا

  • هجوم حشرات :

    هدرا ممکن است در معرض هجوم برخی حشرات آزاردهنده قرار گیرد که می توانند سلامت گیاه را تهدید کنند. شایع ترین آفات این گیاه شامل کنه های عنکبوتی، شپشک های آردآلود و شته ها هستند که از شیره گیاه تغذیه می کنند و باعث زرد شدن، پژمردگی و افتادن برگ ها می شوند. اولین نشانه های هجوم حشرات معمولاً شامل مشاهده لکه های زرد یا سفید روی برگ ها، تارهای نازک روی گیاه یا بقایای سفید رنگ است. برای کنترل این آفات، باید گیاه به دقت بررسی شود و بخش های آسیب دیده جدا گردد. یکی از روش های مؤثر برای از بین بردن حشرات استفاده از آب صابون ملایم است که برگ ها و ساقه ها با آن شسته می شوند. همچنین، استفاده از حشره کش های طبیعی مانند روغن چریش می تواند در کنترل این آفات کمک کننده باشد. در موارد شدیدتر، ممکن است نیاز به استفاده از حشره کش های شیمیایی باشد، اما باید با دقت و طبق دستورالعمل ها استفاده شوند تا به گیاه آسیبی نرسانند. علاوه بر این، تهویه مناسب محیط و جلوگیری از رطوبت بیش از حد می تواند به کاهش هجوم حشرات کمک کند، زیرا بسیاری از این آفات در محیط های مرطوب و بدون جریان هوای مناسب رشد می کنند.

  • زرد شدن برگ ها :

    زرد شدن برگ های گیاه هدرا می تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که به گیاه آسیب می زند. یکی از دلایل اصلی این مشکل آبیاری بیش از حد است که باعث پوسیدگی ریشه ها می شود و به برگ ها اجازه نمی دهد مواد مغذی کافی دریافت کنند. از طرف دیگر کمبود آب نیز می تواند موجب خشک شدن برگ ها و زرد شدن آن ها گردد. نور نامناسب نیز از دیگر عوامل زرد شدن برگ ها است چون هدرا به نور غیرمستقیم و زیاد نیاز دارد و نور مستقیم خورشید می تواند باعث سوختگی برگ ها شود. در شرایطی که گیاه در محیطی با نور کم قرار گیرد رشد آن کند می شود و برگ ها کم رنگ و زرد می گردند. علاوه بر این کمبود مواد مغذی مثل نیتروژن نیز می تواند باعث زرد شدن برگ ها شود. برای حل این مشکل باید ابتدا علت اصلی آن شناسایی شود و سپس با تنظیم آبیاری فراهم کردن نور مناسب و کوددهی منظم از زرد شدن بیشتر برگ ها جلوگیری کرد.

  • پوسیدگی ریشه :

    پوسیدگی ریشه در گیاه هدرا یکی از مشکلات جدی است که می تواند به سرعت سلامت گیاه را تهدید کند و معمولاً به دلیل آبیاری بیش از حد و زهکشی نامناسب خاک ایجاد می شود. وقتی خاک بیش از حد مرطوب باقی بماند اکسیژن کافی به ریشه ها نمی رسد و این شرایط باعث رشد قارچ ها و باکتری های مضر می شود که به ریشه ها حمله کرده و آن ها را از بین می برند. نشانه های پوسیدگی ریشه شامل زرد شدن و ریزش برگ ها کاهش رشد گیاه و نرم یا سیاه شدن ریشه ها است. برای درمان این مشکل باید گیاه از گلدان خارج شود و ریشه ها بررسی گردند و بخش های پوسیده با قیچی تمیز و ضدعفونی شده بریده شوند. سپس گیاه در خاک تازه و دارای زهکشی مناسب کاشته شود و آبیاری به میزان متعادل کاهش یابد تا از تکرار این مشکل جلوگیری شود.

  • رشد ناکافی :

    رشد ناکافی در گیاه هدرا می تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که هرکدام به نوبه خود مانع از رشد طبیعی و سالم گیاه می شوند. یکی از دلایل اصلی کمبود نور کافی است زیرا هدرا به نور غیرمستقیم و روشن نیاز دارد و قرار گرفتن در محیطی با نور کم باعث کندی رشد و کم رنگ شدن برگ ها می گردد. خاک نامناسب نیز یکی دیگر از دلایل است زیرا خاک باید زهکشی خوبی داشته باشد تا ریشه ها بتوانند به راحتی به مواد مغذی دسترسی پیدا کنند. کمبود مواد مغذی در خاک نیز می تواند منجر به کاهش رشد گیاه شود و برگ ها ظاهری ضعیف و کوچک پیدا کنند. برای رفع این مشکل باید گیاه در مکانی با نور مناسب قرار گیرد و از خاک غنی و دارای زهکشی مناسب استفاده شود و کوددهی منظم برای تأمین مواد مغذی مورد نیاز گیاه انجام گردد.

  • سوختگی برگ ها :

    سوختگی برگ های گیاه هدرا معمولاً به دلیل قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید یا استفاده از آب با دمای نامناسب هنگام آبیاری رخ می دهد و این شرایط می تواند باعث ایجاد لکه های قهوه ای یا زرد روی برگ ها شود و ظاهر گیاه را تحت تأثیر قرار دهد. همچنین استفاده بیش از حد از کودهای شیمیایی می تواند به سوختگی برگ ها منجر شود زیرا تجمع نمک های اضافی در خاک به ریشه ها و برگ ها آسیب می رساند. برای جلوگیری از این مشکل باید گیاه در محیطی با نور غیرمستقیم نگهداری شود و از آبیاری با آب خیلی سرد یا داغ خودداری گردد و کوددهی به میزان مناسب و طبق دستورالعمل انجام شود. توجه به این عوامل می تواند از ایجاد سوختگی برگ ها جلوگیری کند و سلامت و زیبایی گیاه را حفظ نماید.

  • نظرات
  • نظرات

      نظر شما کمک بزرگی برای بازدید کنندگان آینده است

      برای ثبت نظر شما کاربر گرامی لازم است ابتدا وارد حساب کاربری خود شوید.

    Copyright © 2020-2025. All rights reserved